Pacjenci z dysfunkcjami w okolicy stopy to duża część naszych codziennych wizyt. Dysfunkcje, które występują najczęściej to płaskostopie, ostroga piętowa, zapalenie rozcięgna podeszwowego, skręcenia stawu skokowego czy deformacje haluksa. Oglądając moje filmy na YT (TUTAJ) niejednokrotnie słyszałeś, iż w wielu przypadkach wypadało by popatrzeć na naszego pacjenta w podejściu globalnym. Oczywiście nie chodzi o to, żeby pomijać dysfunkcję pacjenta, z którą przyszedł i nawet jej nie zbadać. Myślę, że naszym zadaniem terapeutycznym jest przeanalizowanie przypadku naszego pacjenta i zadanie sobie kilku pytań. Jednym z nich jest: jak stopa mojego pacjenta wpływa na funkcjonowanie całego organizmu oraz jak organizm wpływa na ewentualne dysfunkcje stopy? Chciałbym przybliżyć Wam mój „schemat” myślenia w przypadku w/w dysfunkcji oraz zwrócić uwagę na pewne aspekty. Jeśli nie oglądałeś/aś filmów, polecam nadrobić zaległości. A jeśli już przyswoiłeś/aś tamtą wiedzę, zapraszam Cię do przeanalizowania w/w przypadków.

Dysfunkcje stopy

Przybliżając tematykę dysfunkcji stopy, na samym początku przeanalizujmy możliwy scenariusz powstania dysfunkcji. Wspomniana deformacja np. „haluks” czy zaburzenia kostne np. ostroga piętowa dolna bardzo często są efektem dłuższego procesu. W/w dysfunkcje nie powstają w przeciągu miesiąca czy dwóch. Rozmawiając z takim pacjentem, wiem o tym, iż dany problem zaczął powstawać nawet kilkanaście lat temu. Z drugiej strony mamy styczność z nagłym urazem np. skręceniem stawu skokowego (oczywiście nie myślę tutaj o nawykowych skręceniach wynikających z zaniedbań etc.). W tym przypadku najczęściej mamy do czynienia z dużą siłą występującą w specyficznym ułożeniu naszego stawu skokowego. Efektem tego może być szereg uszkodzeń co jest zależne od siły urazu czy jakości tkanki naszego pacjenta. To na co chciałbym zwrócić uwagę to fakt, iż w pierwszym i drugim przypadku Twoje podejście powinno być trochę inne.

Ostroga piętowa, „haluks”

W przypadku ostrogi czy haluksa mówimy o dysfunkcjach, na które wpływ ma wiele czynników. Bardzo często czynniki te występują przez długi czas doprowadzając do zaostrzenia dysfunkcji. Wspomnę tutaj tylko kilka czynników.

– Nadwaga wpływa bezpośrednio w sposób mechaniczny na zaistniałe przeciążenia.

– Mechanika naszego organizmu, gdzie zaburzenia statyki miednicy czy kręgosłupa będą wpływać na przeciążenia stopy.

– Forma wykonywanego zawodu, gdzie „szpilki” są wymaganym obuwiem, niestety również ma wpływ na zaostrzenie dolegliwości. Poprzez przeniesienia środka ciężkości do przodu, nasze pacjentki mają o wiele większe predyspozycje do w/w „haluksa”.

– Źle dobrane czy węższe obuwie w sposób mechaniczny będzie mieć wpływ na deformacje.

–  Dieta, która w sposób bezpośredni ma wpływ na zaostrzenie stanów zapalnych ( np. histamina, duża ilość kwasów omega 6, zaburzenia przyswajania wapnia czy kolagenu).

– Zaburzenia hormonalne (np. testosteron wpływający usztywniająco na nasze tkanki, a relaksyna rozluźniająco).

– Przewlekły stres i nadmiar kortyzolu (utrudniają proces regeneracji i przyswajania witamin czy minerałów).

Uważam, iż w przypadku przewlekłych dysfunkcji warto było by przeanalizować sylwetkę naszego pacjenta biorąc pod uwagę wpływ tych czynników. Naszym zadaniem w tym przypadku jest odciążenie danego miejsca, wpłynięcie na proces regeneracji czego efektem będzie zmniejszenie się czy całkowity brak bólu. Niestety ten proces jest procesem długotrwałym – musimy poinformować o tym naszego pacjenta (proces kościotwórczy, kościo-degeneracyjny , deformacje stawu). Bardzo proszę, zauważ również różnicę w stopniu deformacji. Gdy deformacja haluksa jest naprawdę duża, w/w profilaktyka może okazać się niewystarczająca, dlatego musimy podchodzić w sposób bardzo indywidualny do problemu naszego pacjenta. W takich sytuacjach pamiętaj również o pomocach ortopedycznych, które mogą okazać się bardzo przydatne.

Skręcenie stawu skokowego

W przypadku skręcenia stawu skokowego głównym powodem zaistniałej dysfunkcji jest bardzo duża siła występująca w momencie urazu. Jest to sytuacja, która trwa bardzo krótki czas. Oczywiście wcześniej wspomniane czynniki również będą miały wpływ na stopień uszkodzenia czy proces regeneracji stawu. W takim przypadku, gdy uraz jest świeży, możemy skupić się na drenażu stawu skokowego oraz przywróceniu utraconych funkcji w stawie. To jedna z ważniejszych czynności w procesie leczenia. Chciałbym, żebyś pomyślał/a również o ewentualnym wpływie skręcenia stawu skokowego na statykę miednicy czy całego kręgosłupa. W takiej sytuacji skręcenie możemy nazwać dysfunkcją wstępującą, gdzie uraz stopy będzie mieć wpływ na zaburzenie biomechaniki organizmu naszego pacjenta.

Podsumowanie 

Pracując z naszymi pacjentami musimy brać pod uwagę pewne kwestie mające wpływ na zaostrzenie się dolegliwości. Myśląc na temat deformacji stawów, musimy brać pod uwagę czas trwania oraz przeciążenia mające wpływ na nasilenie się problemu. W przypadku ostrogi piętowej przeanalizuj proces tworzenia i gubienia się kości oraz czynniki predysponujące do tych reakcji. W sytuacji skręcenia przeanalizuj proces drenażu oraz możliwego wpływu skręcenia na nasz organizm. Wszystkie te sytuacje poprzez mechanizm powstania dysfunkcji diametralnie się różnią. Zwracajmy na to uwagę ! 🙂 Dobrego dnia!

Łukasz Skibiński – instruktor MTG Podstawa oraz MTG Integracja.